Leczenie zębów w ciąży

Ciąża a dentysta – czy leczenie zębów w ciąży jest bezpieczne?

Czy można iść do dentysty w ciąży? To pytanie nurtuje wiele przyszłych matek, a często także opiekujących się nimi ginekologów-położników. Zabiegi stomatologiczne wiążą się bowiem z szeregiem procedur, które mogą wydawać się potencjalnym zagrożeniem dla zdrowia rozwijającego się płodu. Wątpliwości może budzić na przykład leczenie kanałowe w ciąży, bo wymaga ono diagnostyki radiologicznej i podania znieczulenia. Wbrew częstym obawom, w okresie ciąży nie trzeba, a wręcz nie należy unikać wizyt u stomatologa.

Współczesna stomatologia dysponuje coraz szerszym wachlarzem narzędzi i technik, dzięki czemu procedury, które niegdyś faktycznie mogły wpływać negatywnie na rozwój płodu, dziś są całkowicie bezpieczne. Przede wszystkim jednak z nie wolno zwlekać z podjęciem leczenia stomatologicznego dlatego, że w ciąży każda infekcja w obrębie jamy ustnej może rozprzestrzenić się na cały organizm i zaszkodzić nie tylko matce, ale i dziecku.

Profilaktyka przed planowaną ciążą

Jak wiadomo, chorobom lepiej zapobiegać niż je leczyć. Ta sama zasada dotyczy stomatologii. W ciąży można wykonać większość zabiegów w obrębie jamy ustnej, ale zdecydowanie lepiej jest wyleczyć wszystkie zęby, nim podejmie się starania o dziecko. Profilaktyka przed planowaną ciążą może objąć nawet lakierowanie zębów, co na kilka miesięcy ogranicza ryzyko rozwoju próchnicy.

Nawet jeśli ciąża jest niespodzianką, nie jest za późno na działania profilaktyczne. Ich podstawę stanowi oczywiście staranna higiena, obejmująca mycie zębów po każdym posiłku, stosowanie nici dentystycznej i płynu do płukania jamy ustnej. Elementem profilaktyki jest także zdrowa dieta, a w szczególności – ograniczanie słodyczy.

Kluczowym elementem profilaktyki są regularne wizyty u dentysty. Przegląd zębów i przyzębia należy wykonać co najmniej raz na trymestr. Odpowiednio wczesna diagnoza pozwala wyeliminować większość schorzeń w początkowej fazie, dzięki czemu można uniknąć skomplikowanego leczenia stomatologicznego w ciąży.

Choroby zębów w czasie ciąży

Większość problemów stomatologicznych u ciężarnych to konsekwencja zaniedbań higieny jamy ustnej, często na długo przed zajściem w ciążę. Należy jednak przyznać, że ciąża sprzyja próchnicy. Wbrew powszechnemu przekonaniu, nie powoduje ona demineralizacji kości. Za podatność zębów na zmiany próchnicowe w pewnym stopniu odpowiadają zmiany hormonalne w organizmie kobiety, ale przede wszystkim zmiana nawyków żywieniowych, a także wymioty występujące w pierwszym trymestrze ciąży.

Treść żołądkowa, która trafia do jamy ustnej w czasie wymiotów, zawiera kwas solny, który powoduje osłabienie szkliwa (z tego powodu nie należy myć zębów tuż po wymiotach, kiedy kwas solny nadal utrzymuje się w jamie ustnej i łatwo „wetrzeć” go w szkliwo). To zwiększa podatność zębów na infekcje, którym sprzyjają nawyki żywieniowe ciężarnych, np. podjadanie wysokowęglowodanowych pokarmów w środku nocy. Jeśli kobieta w takich sytuacjach nie dba dostatecznie o higienę jamy ustnej, może dojść do:

osłabienia zębów, a nawet ich ruchomości,
szybszego powstawania ubytków,
okresowych obrzęków i nadwrażliwość dziąseł.

Nadwrażliwość zębów czy opuchlizna dziąseł dodatkowo zniechęcają do starannego szczotkowania i nitkowania zębów, co łatwo prowadzi do rozwoju próchnicy

Leczenie stomatologiczne w ciąży

Ze względu na nadwrażliwość dziąseł w czasie ciąży lepiej unikać zabiegów z zakresu protetyki. Niewskazane jest także poddawanie się takim procedurom, jak wybielanie zębów. Wykorzystywane w stomatologii estetycznej preparaty mogą przenikać do krwioobiegu, a są potencjalnie toksyczne dla płodu. Wszystkie pozostałe zabiegi – takie jak oczyszczanie i wypełnianie ubytków albo skaling (usuwanie kamienia nazębnego) – są dopuszczalne, a wręcz nieodzowne.

Leczenie zębów w ciąży można z powodzeniem przeprowadzić w znieczuleniu miejscowym. Nie warto go unikać, ponieważ stres i ból także mogą mieć negatywny wpływ na płód. Podanie niewielkiej dawki preparatu bez składnika powodującego obkurczanie się naczyń krwionośnych (adrenaliny lub noradrenaliny) jest bezpieczne i obecnie stanowi standard w leczeniu ciężarnych. W jego przebiegu kobiety mogą też przyjmować środki przeciwbólowe na bazie paracetamolu oraz niektóre antybiotyki (np. penicylinę).

Zgodnie z aktualnymi wytycznymi ciężarnych nie wolno poddawać diagnostyce radiologicznej, ale w szczególnych przypadkach, za zgodą ginekologa prowadzącego ciążę, wykonanie zdjęcia RTG na potrzeby leczenia stomatologicznego jest dopuszczalne i całkowicie bezpieczne dla płodu. Nowoczesna aparatura pozwala bowiem posłużyć się bardzo niewielkimi, precyzyjnie wycelowanymi dawkami promieni rentgenowskich. Tym samym bezpieczne jest w ciąży leczenie kanałowe albo – jeśli to niezbędne – ekstrakcja zęba.

Sprzęt do leczenia zębów w trakcie ciąży kobiet

Niedzielne i świąteczne pogotowie stomatologiczne dla kobiet w ciąży

Ból zęba czy wypadnięcie starego wypełnienia zawsze są wskazaniem do pilnej wizyty u dentysty. W ciąży szybka reakcja jest jeszcze istotniejsza, ponieważ nawet niegroźny dla dorosłej osoby stan zapalny może okazać się bardzo niebezpieczny dla płodu. Co więcej, ciężarna nie powinna próbować uśmierzać dolegliwości domowymi sposobami – musi niezwłocznie trafić pod opiekę odpowiedniego specjalisty. Dlatego zawsze zachęcamy do korzystania z usług naszego pogotowia stomatologicznego kobiety w ciąży, które ból zęba zaskoczył w niedzielę lub święto.